Επεξεργασία φορολογικών στοιχείων

Τα φορολογικά στοιχεία αποτελούν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα κατά την έννοια του άρθρου 4 στοιχ. 1 του ΓΚΠΔ. Η δε πρόσβαση σε αυτά ως μια μορφή επεξεργασίας, επιτρέπεται κατ’ αρχήν, σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 1 εδ. α’ του ΓΚΠΔ, όταν το υποκείμενο των δεδομένων έχει δώσει τη ρητή συγκατάθεσή του. Σε περίπτωση μη λήψης της συγκατάθεσης του υποκειμένου των δεδομένων, πρόσφορη νομική βάση χορήγησης των φορολογικών δεδομένων σε τρίτους μπορεί να είναι η εξυπηρέτηση του εννόμου συμφέροντος του τρίτου στο πλαίσιο υποστήριξης νομικής αξίωσής του, σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 1 εδ. στ’ του ΓΚΠΔ.

Εν τούτοις, αναφορικά με τα φορολογικά στοιχεία τυγχάνει εφαρμογής ο ειδικότερος νόμος 4174/2013, ο οποίος εισάγει ειδικό απόρρητο για μια σειρά φορολογικών δεδομένων. Κατά συνέπεια στις περιπτώσεις επεξεργασίας των συγκεκριμένων αυτών απόρρητων φορολογικών δεδομένων εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν. 4174/2013, ως ειδικότερες των διατάξεων του ΓΚΠΔ και του εφαρμοστικού νόμου 4624/2019.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 17 του ν. 4174/2013, οι υπάλληλοι της φορολογικής διοίκησης οφείλουν να τηρούν ως απόρρητα όλα τα στοιχεία και τις πληροφορίες των φορολογουμένων που έχουν περιέλθει σε γνώση τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, και κατ’ εξαίρεση δύνανται να τα αποκαλύπτουν μόνον στα ακόλουθα πρόσωπα:

  1. άλλους υπαλλήλους της φορολογικής διοίκησης, μέλη του κύριου προσωπικού του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και δικηγόρους του Δημοσίου στο πλαίσιο εκτέλεσης των καθηκόντων τους,
  2. διωκτικές αρχές στο πλαίσιο διερεύνησης ή δίωξης αδικημάτων,
  3. δικαστικές αρχές στο πλαίσιο εκδίκασης υπόθεσης,
  4. φορολογικές αρχές της αλλοδαπής στο πλαίσιο της αμοιβαίας συνδρομής για την είσπραξη απαιτήσεων σχετικών με φόρους, δασμούς και άλλα μέτρα,
  5. υπηρεσίες των φορέων Γενικής Κυβέρνησης, εφόσον κρίνεται αναγκαίο από τη Φορολογική Διοίκηση, προκειμένου να προσδιοριστούν οι υποχρεώσεις των φορολογουμένων προς αυτούς τους φορείς ή/και να εντοπιστούν πηγές αποπληρωμής των απαιτήσεών τους
  6. σε εξουσιοδοτημένους υπαλλήλους δημοσίων υπηρεσιών, Ν.Π.Δ.Δ. και δημοσίων οργανισμών με αρμοδιότητα διαχείρισης, παρακολούθησης και ελέγχου χρηματοδοτήσεων και ενισχύσεων ή επιδοτήσεων από εθνικούς ή ενωσιακούς πόρους,
  7. σε διαζευγμένους ή συζύγους σε διάσταση και σε ανιόντες και κατιόντες, για τον καθορισμό διατροφής κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας, για τα στοιχεία που αναγράφονται σε αυτήν,
  8. στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας και Ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης για την άσκηση των αρμοδιοτήτων της,
  9. σε τρίτους, κατόπιν αιτιολογημένης εισαγγελικής παραγγελίας, ότι δεν συντρέχει περίπτωση φορολογικού απορρήτου,
  10. σε φορολογουμένους που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, κατόπιν αιτήσεώς τους, και μόνον κατά το μέρος που αυτό είναι απολύτως αναγκαίο, προκειμένου να διακριβωθεί η φορολογική ή επαγγελματική υπόσταση άλλου φορολογουμένου που ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα,
  11. σε εξουσιοδοτημένο προσωπικό της ΗΔΙΚΑ Α.Ε. για σκοπούς υλοποίησης του έργου της,
  12. στον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης και σε εξουσιοδοτημένους υπαλλήλους του Σώματος Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης στο πλαίσιο διενεργούμενων ελέγχων επιθεωρήσεων και ερευνών,
  13. σε διατραπεζικές εταιρίες που διαχειρίζονται αρχεία δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς για λογαριασμό των πιστωτικών και χρηματοδοτικών ιδρυμάτων, για τον σκοπό ενημέρωσης των αρχείων δεδομένων που τηρούν, και
  14. σε Ν.Π.Δ.Δ., δημόσιες επιχειρήσεις, Ο.Τ.Α., καθώς και Ν.Π.Ι.Δ. στα οποία το κράτος είναι μέτοχος ή τα οποία επιχορηγούνται από κρατικούς πόρους, εφόσον κρίνεται αναγκαίο από τη φορολογική διοίκηση για την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος.

Εξαιρούνται από το φορολογικό απόρρητο οι εξής πληροφορίες για τα φυσικά πρόσωπα από το μητρώο φορολογουμένων: Α.Φ.Μ., Δ.Ο.Υ., όνομα, επώνυμο, όνομα και επώνυμο πάτερα και μητέρας, ημερομηνία γέννησης, τόπος γέννησης, πλήρη στοιχεία διεύθυνσης κατοικίας και πλήρη στοιχεία επικοινωνίας. Επίσης, στοιχεία και πληροφορίες σχετικά με φορολογούμενο είναι δυνατόν να αποκαλύπτονται σε τρίτο, με τη ρητή, ειδική, έγγραφη ή ηλεκτρονική συγκατάθεση του φορολογουμένου, η οποία δύναται ανά πάσα στιγμή να ανακληθεί.

Ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί ότι, εάν πρόκειται για πρόσβαση σε φορολογικά στοιχεία προσώπου μη ευρισκόμενου πλέον εν ζωή, δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του ΓΚΠΔ.