1. Είναι υποχρεωτικό η τράπεζα να ζητάει τα στοιχεία ταυτότητας του συναλλασσόμενου ή/και λοιπά στοιχεία (π.χ. εκκαθαριστικό εφορίας) του πελάτη της;

Ναι. Σύμφωνα με τις υπ’ αριθ. 281/17.3.2009 και 94/15.11.2013 Πράξεις της ΕΤΠΘ της Τράπεζας της Ελλάδος, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και άλλα υπόχρεα πρόσωπα οφείλουν (στο μέτρο της δέουσας επιμέλειας σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον ν. 3691/2008 για την πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες), να εξακριβώνουν και να ελέγχουν την ταυτότητα του συναλλασσόμενου/πελάτη τους και να ζητούν έγγραφα που να πιστοποιούν τα συγκεκριμένα στοιχεία του. Οι διαδικασίες πιστοποίησης και τα μέτρα δέουσας επιμέλειας προβλέπουν ότι οι τράπεζες ασκούν συνεχή εποπτεία καθ’ όλη τη διάρκεια της συναλλακτικής σχέσης με ενδελεχή εξέταση κάθε συναλλαγής ως προς το αν συνάδει με τη γνώση που έχει η τράπεζα για τον συγκεκριμένο πελάτη της και τις επαγγελματικές δραστηριότητές του. Η τράπεζα μπορεί επίσης να ζητήσει, σύμφωνα με το ανωτέρω κανονιστικό πλαίσιο, κατ’ εφαρμογή των μέτρων δέουσας επιμέλειας, κάθε στοιχείο συναφές με το αντικείμενο και τη φύση της συναλλαγής, όπως στοιχεία σχετικά με την επαγγελματική ή επιχειρηματική δραστηριότητα των πελατών της, τις πηγές των περιουσιακών στοιχείων και των εισοδημάτων τους, καθώς και επαλήθευση αυτών, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του νόμου, μέσω εκκαθαριστικού σημειώματος φορολογίας εισοδήματος (άρθρο 13 παρ. 1 στοιχ. γ΄ ν. 3691/2008, υπ’ αριθ. 2652/2012 Πράξη του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος).

 

2. Είναι υποχρεωτικό η τράπεζα να λαμβάνει τη συγκατάθεση των υποκειμένων προτού διαβιβάσει τα στοιχεία τους (ενήμερες ή ανεξόφλητες οφειλές, καταγγελίες συμβάσεων δανείων ή καρτών) στην ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ;

 

Όσον αφορά στα δεδομένα «της μαύρης λίστας», όπως είναι οι καταγγελίες συμβάσεων, δεν απαιτείται συγκατάθεση, αλλά αρκεί η ενημέρωση των υποκειμένων μέσω της σύμβασης για τον συγκεκριμένο αποδέκτη. Για τα δεδομένα της «λευκής λίστας», όπως οφειλές από δάνεια, κάρτες κ.λπ., δεν απαιτείται συγκατάθεση, δεδομένου ότι η διαβίβαση προβλέπεται σε νόμο. Απαιτείται, ωστόσο, οι τράπεζες να λαμβάνουν τη συγκατάθεση του υποψήφιου δανειολήπτη, προκειμένου να έχουν πρόσβαση στο σχετικό αρχείο.

 

3. Μπορεί η ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ να συλλέγει στοιχεία αιτήσεων εξωδικαστικού συμβιβασμού;

 

Ναι. Στην απόφαση 50/2011 η Αρχή έκρινε ότι τα σχετικά με την υποβολή αίτησης εξωδικαστικού συμβιβασμού δεδομένα οφειλετών, κατά το άρθρο 2 του ν. 3869/2010, νομίμως συλλέγονται από την ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ ΑΕ χωρίς τη συγκατάθεσή τους και καταχωρίζονται στο Σύστημα Συγκέντρωσης Χορηγήσεων («λευκή λίστα»). Η πρόσβαση των πιστωτικών ιδρυμάτων σε αυτά πρέπει να γίνεται με τη συγκατάθεση του υποκειμένου των δεδομένων, εάν και εφόσον αυτό θα αναζητήσει νέα δανειοδότηση.

 

4. Μπορεί ο αιτών να ζητήσει την επιστροφή των δικαιολογητικών εγγράφων που έχει προσκομίσει στην τράπεζα για τη χορήγηση πίστωσης, εφόσον απορρίφθηκε η αίτησή του;

 

Ναι, δικαιούται να ζητήσει από την τράπεζα να του επιστρέψει τα πρωτότυπα έγγραφα που έχει στην κατοχή της καθώς και να καταστρέψει τυχόν αντίγραφα αυτών (βλ. απόφαση 50/2009).

 

5. Πότε καταχωρίζει η ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ τα δεδομένα που αποστέλλει η τράπεζα σχετικά με την καταγγελία σύμβασης;

 

Μόνο εάν έχει τη βεβαίωση ότι η τράπεζα έχει ενημερώσει εγγράφως (με επίδοση ή άλλο τρόπο) το υποκείμενο για την καταγγελία.

 

6. Επιτρέπεται η τράπεζα να προχωρεί σε τιτλοποίηση απαίτησης κατά οφειλετών χωρίς τη συγκατάθεσή τους;

 

Σύμφωνα με τις ειδικότερες διατάξεις για την τιτλοποίηση απαίτησης (άρθρο 10 παρ. 21 και 22 του ν. 3156/2003), δεν απαιτείται συγκατάθεση του οφειλέτη για τη μεταβίβαση στην εταιρεία ειδικού σκοπού, καθώς και προς τα άλλα μέρη της διαδικασίας τιτλοποίησης, κάθε στοιχείου ή δεδομένου σχετικά με τις απαιτήσεις και τους αντίστοιχους οφειλέτες. Ακολούθως, η σύμβαση μεταβίβασης των τιτλοποιούμενων απαιτήσεων καταχωρίζεται στο δημόσιο βιβλίο του άρθρου 3 ν. 2844/2000 σε περίληψη που περιέχει τα ουσιώδη στοιχεία αυτής (άρθρο 10 παρ. 8 ν. 3156/2003). Από την καταχώριση της σχετικής σύμβασης επέρχεται η μεταβίβαση των τιτλοποιούμενων απαιτήσεων, εκτός αν άλλως ορίζεται στους όρους της σύμβασης, η δε μεταβίβαση (εκχώρηση) αναγγέλλεται εγγράφως από τον μεταβιβάζοντα ή την εταιρεία ειδικού σκοπού στον οφειλέτη (άρθρο 10 παρ. 9 ν. 3156/2003). Περαιτέρω, ως αναγγελία λογίζεται η καταχώριση της σύμβασης στο δημόσιο βιβλίο του άρθρου 3 ν. 2844/2000, σύμφωνα με την προαναφερόμενη διάταξη του άρθρου 10 παρ. 8 ν. 3156/2003. Συνεπώς, η ως άνω εγγραφή της σύμβασης στο δημόσιο βιβλίο συνιστά, κατά το άρθρο 10 παρ. 10 ν. 3156/2003, αναγγελία της σύμβασης εκχώρησης προς τον οφειλέτη μη απαιτούμενης έγγραφης αναγγελίας της εκχώρησης από την μεταβιβάσασα εταιρεία ή την εταιρεία ειδικού σκοπού προς τον οφειλέτη.

 

7. Μπορεί η τράπεζα να διαθέτει τα στοιχεία των οφειλετών της σε εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων ή/και εταιρείες απόκτησης απαιτήσεων του ν. 4354/2015;

 

Ναι. Η επεξεργασία αυτή επιτρέπεται, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον ν. 4354/2015, με τον οποίο εισήχθη στην ελληνική έννομη τάξη ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο κανόνων για τη διαχείριση και μεταβίβαση απαιτήσεων από μη εξυπηρετούμενα δάνεια, και χωρίς τη συγκατάθεση του οφειλέτη.

 

8. Μπορεί η τράπεζα να διαθέτει τα στοιχεία των οφειλετών της σε εταιρείες ενημέρωσης οφειλετών;

 

Ναι. Η επεξεργασία αυτή επιτρέπεται, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον ν. 3758/2009, και χωρίς τη συγκατάθεση του οφειλέτη, ως αναγκαία για την εκτέλεση της σύμβασής του με τον δανειστή. Για περισσότερες πληροφορίες βλ. Θεματική Ενότητα «Εταιρείες Ενημέρωσης Οφειλετών».