Δικαίωμα διαγραφής («Δικαίωμα στη λήθη»)

Το δικαίωμα διαγραφής («δικαίωμα στη λήθη») είναι το δικαίωμα να ζητά το υποκείμενο των δεδομένων τη διαγραφή των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που το αφορούν, εφόσον δεν επιθυμεί πια αυτά τα δεδομένα να αποτελούν αντικείμενο επεξεργασίας και εφόσον δεν υφίσταται νόμιμος λόγος να τα κατέχει ο υπεύθυνος επεξεργασίας (βλ. άρθρο 17 ΓΚΠΔ και αιτιολογικές σκέψεις 65 και 66).

Ειδικότερα, το υποκείμενο των δεδομένων μπορεί να ανακαλέσει τη συγκατάθεσή του επί της οποίας βασίζεται η επεξεργασία, οπότε τα δεδομένα πρέπει να διαγραφούν εφόσον δεν υπάρχει άλλη νομική βάση για την επεξεργασία.

Επίσης, εάν τα δεδομένα δεν είναι πλέον απαραίτητα σε σχέση με τους σκοπούς για τους οποίους συλλέχθηκαν ή υποβάλλονται κατ’ άλλον τρόπο ή παράνομα σε επεξεργασία ή εάν το υποκείμενο των δεδομένων αντιτάσσεται στην επεξεργασία και δεν υφίστανται επιτακτικοί και νόμιμοι λόγοι για την επεξεργασία, μπορεί το υποκείμενο των δεδομένων να ζητήσει τη διαγραφή τους. Ωστόσο, άλλα δικαιώματα της ΕΕ, όπως το δικαίωμα ελευθερίας της έκφρασης και το δικαίωμα στην ενημέρωση, πρέπει επίσης να διασφαλίζονται. Πληροφορίες για το δικαίωμα διαγραφής συνδέσμων από τον κατάλογο αποτελεσμάτων της μηχανής αναζήτησης κατόπιν αναζήτησης με το ονοματεπώνυμο του υποκειμένου των δεδομένων είναι διαθέσιμες στη σχετική ενότητα.

Περαιτέρω, το δικαίωμα αυτό έχει ιδίως σημασία όταν το υποκείμενο των δεδομένων παρέσχε τη συγκατάθεσή του ως παιδί, όταν δεν είχε πλήρη επίγνωση των κινδύνων που ενέχει η επεξεργασία, και θέλει αργότερα να αφαιρέσει τα συγκεκριμένα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, κυρίως από το διαδίκτυο. Το υποκείμενο των δεδομένων θα πρέπει να μπορεί να ασκήσει το εν λόγω δικαίωμα παρά το γεγονός ότι δεν είναι πλέον παιδί.

Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι δεν πρόκειται για ένα απόλυτο δικαίωμα, καθώς η περαιτέρω διατήρηση των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα θα πρέπει να είναι σύννομη, όταν είναι αναγκαία, για λόγους όπως για την άσκηση του δικαιώματος ελευθερίας της έκφρασης και ενημέρωσης, όπως προαναφέρθηκε, ή για τη συμμόρφωση με νομική υποχρέωση, για την εκπλήρωση καθήκοντος που εκτελείται προς το δημόσιο συμφέρον ή κατά την άσκηση δημόσιας εξουσίας που έχει ανατεθεί στον υπεύθυνο επεξεργασίας, για λόγους δημόσιου συμφέροντος στον τομέα της δημόσιας υγείας, για σκοπούς αρχειοθέτησης προς το δημόσιο συμφέρον, για σκοπούς επιστημονικής ή ιστορικής έρευνας ή στατιστικούς σκοπούς ή για τη θεμελίωση, άσκηση ή υποστήριξη νομικών αξιώσεων.

Περαιτέρω ενημέρωση

 

Για να είναι αποτελεσματικό το δικαίωμα διαγραφής, ο ΓΚΠΔ προβλέπει δύο περιπτώσεις περαιτέρω ενημέρωσης:

  • όταν τα προσωπικά δεδομένα έχουν δημοσιοποιηθεί σε διαδικτυακό περιβάλλον (για παράδειγμα σε κοινωνικά δίκτυα, φόρουμ ή ιστότοπους) ή
  • όταν τα προσωπικά δεδομένα έχουν γνωστοποιηθεί σε αποδέκτες.

Στην πρώτη περίπτωση, εάν ο υπεύθυνος επεξεργασίας έχει δημοσιοποιήσει τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα και υποχρεούται κατά τα ανωτέρω να τα διαγράψει, λαμβάνοντας υπόψη τη διαθέσιμη τεχνολογία και το κόστος εφαρμογής, θα πρέπει να λαμβάνει εύλογα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών μέτρων, για να ενημερώσει σχετικά με το αίτημα διαγραφής τους υπευθύνους επεξεργασίας που επεξεργάζονται τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, ώστε να διαγράψουν οποιουσδήποτε συνδέσμους ή αντίγραφα ή αναπαραγωγή των εν λόγω δεδομένων.

Στη δεύτερη περίπτωση, εάν ο υπεύθυνος επεξεργασίας έχει γνωστοποιήσει τα προσωπικά δεδομένα σε αποδέκτες, οφείλει να ανακοινώσει σε κάθε έναν εξ αυτών τη διαγραφή των δεδομένων − εκτός εάν αυτό αποδεικνύεται ανέφικτο ή εάν συνεπάγεται δυσανάλογη προσπάθεια. Εφόσον ζητηθεί, ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να ενημερώσει το υποκείμενο των δεδομένων σχετικά με τους αποδέκτες αυτούς.

 

Περιορισμοί δικαιωμάτων

 

Τα δικαιώματα των υποκειμένων των δεδομένων είναι δυνατό να υπόκεινται σε νόμιμους περιορισμούς μέσω νομοθετικών μέτρων, εφόσον δεν παραβιάζουν τον πυρήνα του εκάστοτε δικαιώματος, αφορούν σε αναγκαία και αναλογικά μέτρα που οφείλει να λαμβάνει μια δημοκρατική κοινωνία, εξυπηρετούν κάποιον από τους σκοπούς που αναφέρονται περιοριστικά στο άρθρο 23 παρ. 1 στοιχ. α΄- ι΄ ΓΚΠΔ και καλύπτουν τις προϋποθέσεις του άρθρου 23 παρ. 2 αναφορικά με το ελάχιστο περιεχόμενό τους.

Περιορισμοί του δικαιώματος διαγραφής τίθενται στα άρθρο 34 του ν. 4624/2019. Η Αρχή με τη γνωμοδότησή της 1/2020 επί των διατάξεων του ν. 4624/2019 επισήμανε ότι με τα άρθρα 31 έως 35 του ν. 4624/2019 προβλέπονται εκτεταμένοι περιορισμοί των δικαιωμάτων των υποκειμένων χωρίς να ορίζονται συγκεκριμένες ρυθμίσεις ανάλογα με την περίπτωση για τα θέματα που αναφέρονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 23 του ΓΚΠ∆. Η Αρχή επιφυλάσσεται να κρίνει, κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων της, αν οι εφαρμοζόμενοι σε κάθε περίπτωση, με βάση τις διατάξεις αυτές του νόμου, περιορισμοί είναι σύμφωνοι με τον ΓΚΠ∆ και με τις επιταγές που απορρέουν από τον ΧΘ∆ΕΕ και την ΕΣ∆Α(βλ. αιτ. σκ. 73 ΓΚΠ∆) και ιδίως από τα άρθρα 7, 8 και 52 ΧΘ∆ΕΕ και 8 ΕΣ∆Α.

 

Συμμόρφωση του υπευθύνου επεξεργασίας

 

Πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο άσκησης δικαιώματος από το υποκείμενο των δεδομένων, τον χρόνο παροχής πληροφοριών κατόπιν αιτήματος άσκησης δικαιώματος και το ελάχιστο περιεχόμενο ενημέρωσης σε περίπτωση μη ικανοποίησης δικαιώματος είναι διαθέσιμες στην ενότητα «Δικαίωμα ενημέρωσης και διαφάνεια».